همگان براین نکته واقفند که بعد از خانواده مدرسه و مربیان بیشترین تاثیر را در پرورش کودکان ونوجوانان دارند.چه بسا نوجوانی با رفتار و کلام مربی خویش رفتارهای اسیب رسان خود را تغییر دهد ویا با دیدن رفتارهای پرخطر مربی و الگو قرار دادن او مسیری ناسالم را برگزیند.مربیان نه تنها یکی از مرجع های مهم الگو برداری نوجوانان هستند بلکه براساس نقشی که بر عهده گرفته اند از مهم ترین منابع اگاهی دهنده و آموزش دهنده ی مهارت های رفتاری دردانش اموزان به شمار می ایند.
متاسفانه مصرف دخانیات به عنوان یکی از مهم ترین علل مرگ و میر شناخته شده و علی رغم این خطر افرینی میزان گرایش به سوی آن در نسل نوجوان رو به افزایش است.
بررسی برروی 5934 دانش اموز 12 تا 14 ساله تهرانی نشان داد در مجموع ، 4/2% کل دانش اموزان بطور روزانه سیگار میکشند که این 8/3 درصد در پسران و در دختران 06/1 بوده است.
باتوجه به اهمیت این امر و ارتقا سطح سلامت آینده سازان ایران برنامه طرح پاد(پیشگیری از مصرف دخانیات در مدارس)تدوین گردید. پاد ، طرحی ملی به منظور حرکت به سمت ایجاد مدارس بدون دخانیات و پیشگیری از مصرف دخانیات در دانش اموزان است.این طرح با همیاری مربیان ، کادر مدارس و والدین دانش آموزان با ارائه آموزش هایی پیشگیرانه و ایجاد محیطی مناسب سعی در پیشبرد اهداف خود در زمینه پیشگیری دارد.
از آنجا که مسئولین و مربیان محترم مدرسه بازوی اصلی در اجرایی شدن طرح هستند لذا به طور خلاصه این طرح پیشگیری را برای آگاهی شما عزیزان ارائه می کنیم.
بخش اول:
کلیات طرح
عنوان طرح : پاد (پیشگیری از مصرف دخانیات در مدارس)
چشم انداز طرح : ایجاد مدارس بدون دخانیات و پیشگیری از مصرف دخانیات در دانش اموزان
ماموریت طرح : ارائه آموزش های ضد دخانی و مطالب درسی مرتبط با این موضوع به دانش اموزان ؛ اولیای آنها و مربیان و معلمان مدارس
اهداف طرح
هدف اصلی : پیشگیری از شروع دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی
اهداف اختصاصی:
افزایش آگاهی دانش آموزان پایه های هفتم ، هشتم و نهم دبیرستان (دوره اول متوسطه) نسبت به دخانیات
تقویت عملکرد دانش آموزان پایه های هفتم، هشتم و نهم دبیرستان ( دوره اول متوسطه) در مواجهه با مصرف دخانیات یا تعارف آن توسط دوستان و اطرافیان(به ویژه تقویت مهارت های زندگی مانند: " نه گفتن ")
جامعه و نمونه طرح
هدف نهایی، پوشش دادن تمام دانش آموزان پایه های هفتم،هشتم و نهم دبیرستان کشور دراین طرح است. باتوجه به جدید بودن این طرح و نبود سابقه اجرای آن در کشور مطالعه به صورت آزمایشی در شهرستان ورامین اجرا میشود و در صورت موفقیت آمیز بودن نتایج این طرح به صورت کامل در تمام مدارس کشور اجرا خواهد شد
راهبردهای طرح
راهبرد اصلی: آموزش مواد درسی ضد دخانی در مدارس (تقویت آگاهی، نگرش، و عملکرد دانش آموزان نسبت به موضوع دخانیات)
راهبردهای ثانویه:
افزایش آگاهی والدین ازموضوعات ضد دخانی و روش های پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان
راهبردهای سازمانی:
ایجاد تشکل های دانش آموزی با عنوان " پادیاران"
جلب مشارکت سایر سازمان ها و نهادهای مرتبط
مراحل کلی طرح
1.تشکیل کمیته اجرایی
کمیته اجرایی طرح، متشکل از کارشناسان نهادهای شرکت کننده در طرح است که وظیفه اصلی آن نظارت کلی بر روند اجرای طرح ، تهیه آیین نامه ها و دستور العمل های مربوط به اجرای طرح و همچنین تایید نهایی مفاد آموزشی ارائه شده به گروه های هدف است
2.تهیه متون و بسته های آموزشی اولیه
متون و مفاد اولیه طرح، توسط جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات و ازطریق ترجمه مطالب برگزیده مرجع(که در کشور های مختلف تدریس میشود) و یا تالیف مطالب جدید فراهم شده است.
3.آموزش و تامین نیروی انسانی متخصص
برگزاری کارگاه های آموزشی برای کارشناسان واجد الشرایط و مربیان پرورشی و بهداشتی مدرسه برای آموزش پادیاران
4. ارائه آموزش به دانش آموزان ، والدین آنها، مربیان و معلمان مدارس از آنجا که این طرح برای تسهیل در آموزش پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان، از رویکرد آموزش همسالان بهره میگیرد. لازم است از هرکلاس تعدادی دانش آموز به عنوان پادیار انتخاب شده و در قالب تشکلی به نام پادیاران به فعالیت بپردازند. این پادیاران در جلسات آموزشی ویژه ای که توسط مربیان پرورشی برگزار میشود آموزش های ضد دخانیات و مهارت های راهبری همسالان خود را می آموزند. به این ترتیب از آنها انتظار میرود در ساعات غیر درسی سایر دانش آموزان و یا حتی والدین و اطرافیان خود را در زمینه دوری از مصرف دخانیات راهنمایی کرده و آنها را برای یادگیری مهارت های مختلف اجتماعی و روان شناختی یاری نمایند.
والدین محترم نیز در یک جلسه آموزشی شرکت نموده و در جریان طرح و آموزش های لازم برای پیشگیری قرار میگیرند.
5. پایش و ارزیابی طرح ، با استفاده از پرسشنامه های استاندارد ( پیش آزمون – پس آزمون ) و با هدف بررسی میزان اثر بخشی طرح انجام شود.استخراج داده ها و تجزیه و تحلیل آن ، طبق نظر کمیته اجرایی ، توسط نهاد های شرکت کننده در طرح یا نهاد های ثالث انجام خواهد شد. در این مرحله باید نقاط قوت و ضعف ، کاستی های نیروی انسانی ، بازخورد های والدین و مربیان و معلمان و همچنین رفتاری دانش آموزان ، به دقت نمایانده شود.
6. اصلاح و توسعه کمی و کیفی:
با استفاده از اطلاعاتی که از مرحله قبل ( پایش و ارزشیابی طرح ) به دست می آید ، می توان برنامه را با اصلاحات و تغییرات مناسب ، برای اجرا در مراحل بعدی ( مانند سطح استانی یا کشوری ) آماده ساخت.
-چگونه در این طرح همراه ما باشید :
.ایجاد شور و شوق در فضای مدرسه و دانش آموزان در ارتباط با اهمیت داشتن مدرسه ی پیشگیری از دخانیات
.همیاری با معلمین و مربیان پرورشی و بهداشتی برای برپایی دوره های آموزشی پادیاران
. با توجه به آموزش همسال به همسال در این طرح ، لازم است مربیان کمال همکاری را با پادیاران آموزش دیده برای ارایه آگاهی های خود به دیگر همسالان داشته باشند و علاوه بر فراهم سازی و اختصاص دادن مدت کوتاهی از وقت کلاسی به پادیاران برای ارتباط با دیگر دانش آموزان آن ها را تشویق و در صورت لزوم آن ها را برای برقراری ارتباط مناسب با همسالانشان راهنمایی نمایند.
.تشویق دیگر دانش آموزان برای پیوستن به کمپین ضد دخانیاتی پادیاران
. ارایه پیشنهادات و انتقادات لازم به مربیان پرورشی و یا مستقیما به مجریان طرح برای بهینه نمودن آموزش ها و ایجاد تغییرات لازم در طرح
-سخنی کوتاه با مربیانی که دخانیات مصرف میکنند :
هرچند که شما ممکن است مصرف کننده ی دخانیات باشید ولی به طور حتم دوست ندارید دانش آموزان نیز به این سو کشیده شوند و یا از دود دخانیات شما بیمار شوند.
هشدار :
احتمال سیگاری شدن دانش آموزانی که مربیان سیگاری دارند بیشتر از دیگر دانش آموزان است.-
به خاطر خود ، خانواده و دانش آموزانتان مصرف دخانیات را کنار بگذارید.-
در این راه میتوانید از کلینیک های ترک سیگار و مراکزی که در آخر به شما معرفی میکنیم کمک بگیرید.
اگر برای ترک سیگار هنوز تصمیمی نگرفته اید ، تلاش کنید در حضور دانش آموزان سیگار نکشید.
اگر دانش آموزان از سیگار کشیدن شما اطلاع یافتند درباره چگونگی شروع استعمال سیگار یا قلیان ، تفکری که در آن زمان نسبت به مواد دخانی داشتید ، چرا ترک مواد دخانی برایتان دشوار است ، دخانیات چگونگی سلامتی شما را تا کنون تهدید کرده و در نهایت خسارات مالی و اجتماعی که به همراه دارد در موقعیت مناسب با آن ها در میان بگذارید.
و باز این که برای خود و خانواده و دانش آموزان به ترک سیگار بیندیشید و از همین لحظه شروع کنید.
