این راهنما چیست؟
این راهنما حقایق و اطلاعاتی درباره مواددخانی و آسیب‌های آن در اختیار شما می‌گذارد و با استفاده از آن می‌توانید فعالیت‌های خود در جلسات آموزشی را انجام داده و نیز اطلاعات لازم را به دیگر همسالان منتقل کنید.
تصور کنید با دوستانتان به پارك نزديك مدرسه رفتهايد، يكي از دوستانتان سيگاري را از داخل جيبش بیرون ميآورد و به شما هم تعارف ميكند و یا دوست دیگرتان پیشنهاد می‌کند كه براي كشيدن قليان به خانه‌شان برويد. شما در آن لحظه چه تصميمي ميگيريد؟ به دعوت دوستتان و يا پيشنهاد دوست دیگرتان چه پاسخی می‌دهید؟ احتمالاً در اینجا ذهنتان پر از سؤال خواهد بود که کدام یک از پیشنهادهای دوستانتان را بپذیرید و با خود فکر می‌کنید که آیا اگر قبول نکنید ناراحت می‌شوند یا خیر؟ پس در اینجا بهتر این است که با کمک یکدیگر، راجع به مواددخانی اطلاعات کسب کنیم و سپس خودتان تصمیم بگیرید که بهترین انتخاب کدام است؟
سيگار و قليان از چه چيز تشكيل شده است؟
تنباكو ماده‌ی اصلي تشكيلدهنده‌ي سيگار و قليان است. تنباكو نام گياهي از گروه گياهان سمي است که برگ‌هاي آن را در يك فرآيند شيميايي خشك مي‌كنند و درون كاغذ سيگار قرار مي‌دهند. تفاله‌هاي باقي‌مانده از برگ‌هاي تنباكو را نیز پس از افزودن برخي مواد و اسانسها براي استفاده در قليان مي‌گذارند.
آیا میدانيد از سوختن تنباكوی موجود در سيگار و قليان چقدر مواد سمي وارد بدن انسان ميشود؟
نزدیک به 4000 نوع ماده شیمیایی در سیگار و 7000 نوع در قلیان وجود دارد که حداقل 70 نوع آن سمی و سرطان‌زا است.
خطرناکترین ماده موجود در مواددخانی:
قطران يا تار، مونوکسیدکربن، نیکوتین، فلزات سنگین و...
قطران يا تار
ذرات ریز سیاه‌رنگی است که بعد از ترکیب شدن با آب موجود در بدن، مانند قیر شده و به راه‌های هوایی و سلول‌های ریه چسبیده و باعث مرگ سلول‌ها میشود. در حقیقت ریه‌ی افرادی که به طور طولانی مدت سیگار می‌کشند به جای رنگ طبیعی صورتی، سیاه به نظر می‌رسد.
قطران مهمترين عامل سرطان در افراد مصرف‌كننده مواددخانی
مونوكسيدكربن
پُك زدن به سيگار و قليان موجب ميشود تا تنباكو با دمايي تا حدود 900 درجه سانتی‌گراد بسوزد اين دماي بسيار بالا سبب تخريب تنباكو و توليد مواد شيميايي بسیار سمی چون گاز مونوكسيدكربن ميشود.
سلول‌هاي قرمز خون به طور طبيعي حمل‌كننده اكسيژن به اندام‌ها و بافت‌های بدن هستند. گاز مونوكسيدكربن به سلول‌هاي قرمز چسبيده و مانع حمل اكسيژن مورد نياز به سلول‌هاي بدن میشود، هم‌چنين به قلب براي كار بيشتر فشار آورده و آن را مجبور ميكند تا براي خون‌رساني سختتر فعاليت كند براي همين كساني كه اين گاز را تنفس مي‌كنند دچار احساس تنگي نفس، سردرد، سرگيجه و حالت تهوع مي‌شوند.
نیکوتین
نيكوتين موجود در دود مواددخانی نوعي ماده مخدر بسيار قوي است كه بلافاصله بر روي بدن به خصوص مغز انسان تأثير مي‌گذارد. كمتر از ده ثانيه نيكوتين به مغز می‌رسد و با ايجاد تغييراتي فرد به نیکوتین وابسته و مجبور به ادامه مصرف مواددخانی میشود.
فلزات سنگین
مواد موجود در فلزات سنگین عبارتند از: روی، مس، سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک، نیکل، آهن و...
